STANISŁAW STASZIC (1755 – 1826) – ŻYCIE I DZIAŁALNOŚĆ
Pod takim hasłem
od dziesięciu lat organizowany jest w Zespole Szkół Technicznych
Stanisław Staszic – KALENDARIUM
1755 – ur. się w Pile Stanisław Wawrzyniec Staszic, który 6 listopada przyjął chrzest. Był czwartym dzieckiem Wawrzyńca Staszica i Katarzyny Mędlickiej; 1770 – prawdopodobnie w tym roku rozpoczął naukę w Akademii Lubrańskiego w Poznaniu,
a następnie w kolegium jezuickim;
w Wielkopolsce wojska carskie; szamotulskiej; udaje się przez Lipsk i Getyngę do Paryża w celu
podjęcia studiów; guwernera, najpierw u hrabiego Jana Miera, kasztelana inflanckiego, a następnie
u ordynata Andrzeja Zamoyskiego; i jej dziećmi do Warszawy, gdzie na Zamku Królewskim przysłuchuje
się obradom Sejmu;
po drodze zwiedzając: Kraków, Wieliczkę, Brno, Wiedeń; wraz z Konstancją Zamoyską i jej dziećmi udaje się do Kocka, Lublina,
Krasnegostawu, Puław; zaczyna pisać swe dzieło: „Ród ludzki”;
w okolice Końskich i Sieradza;
w Warszawie m.in. przez Staszica Towarzystwa Przyjaciół Nauk; żelaza; wędrówki po Podhalu; przeniesienie się na stałe do Warszawy (mieszkanie
w oficynie pałacu Zamoyskich przy Nowym Świecie );
Końskich, Przysuchy; pod budowę pierwszej siedziby TPN; wyprawa w okolice Rawy Mazowieckiej, Wolborza, Ujazdu w celu poszukiwania rud żelaza; wyjazd naukowy
w Tatry i Beskidy ( pomiary na Babiej Górze ); odczyt Staszica w Warszawie podczas publicznego posiedzenia Towarzystwa Przyjaciół Nauk - rozprawy na temat „ziemiorództwa Karpatów”; wówczas to padły znamienne słowa: „Młodzieży! Ty każdego narodu droga, narodu naszego jedyna,
nadziejo!” oraz „Paść może i naród wielki; zniszczeć nie może, tylko nikczemny”;
Izby Edukacyjnej; wchodzi w skład Dyrekcji Skarbowej, a następnie uzyskuje nominację na referendarza Rady Stanu; wreszcie powołany na członka
Najwyższej Komisji Egzaminacyjnej; skarbowością, organizowaniem administracji na terenach wyzwolonych spod zaboru austriackiego oraz zagadnieniami gospodarczymi, pocztą, przygotowaniem projektu
kodeksu karnego; polskiej geologii dzieło pt. „O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski”; otrzymuje Order św. Stanisława; staje się członkiem Rady Stanu, a następnie Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego ( zajmuje się organizacją
szkolnictwa i cenzurą ); na czele jego Rady Głównej, staje się członkiem Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, a także dyrektorem Dyrekcji Przemysłu i Kunsztów; wspólnie z 329 gospodarzami zakłada Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie; z jego inicjatywy powstaje Ogród Botaniczny w Warszawie, Instytut Agronomiczny na Marymoncie ( pierwsza uczelnia rolnicza w kraju ),
Szkoła Akademiczno – Górnicza w Kielcach; przyczynia się do założenia w Warszawie Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych;
mianowany zastępcą ministra Komisji Wyznań; w Warszawie budowę siedziby TPN przy Krakowskim Przedmieściu; opracowanie planu
utworzenia Zagłębia Staropolskiego nad rzeką Kamienną;
współzałożycielem Towarzystwa Dobroczynności w Warszawie;
i Warszawie żeliwne obeliski upamiętniające ludzki trud; przeznaczając znaczne sumy na cele dobroczynne; wybrany przewodniczącym
Komisji Emerytalnej Urzędników; podróż po zachodniej części Królestwa; inicjatywa utworzenia Szkoły Przygotowawczej
do Instytutu Politechnicznego; uroczysty pogrzeb w cztery dni później; Stanisław Staszic pochowany na cmentarzu warszawskim na Bielanach przy kościele Kamedułów.
Opracowała mgr Małgorzata Nikiel |
||